Công nghệ Blockchain là gì? Tại sao blockchain được coi là một phát minh mạng Internet lần thứ 2? Công nghệ blockchain thay đổi cuộc sống trong tương lại như thế nào? Tìm hiểu thêm các thông tin về blockchain qua bài viết chia sẻ dưới đây cùng Báo Việt Nam.
Blockchain là gì?
Blockchain có thể hiểu đơn giản đó là một công nghệ chuỗi – khối cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa trên hệ thống mã hóa phức tạp. Như một công nghệ cơ sở dữ liệu (CSDL) sáng tạo của tất cả các loại tiền điện tử, đảm bảo hệ thống khó bị hack hoặc chống gian lận, thay đổi dữ liệu từ các bản sao giống hệt nhau của CLDL toàn bộ mạng.
Những bản sao này sẽ được cập nhật khi có dữ liệu hoặc giao dịch mới được ghi vào trong blockchain khi đã thông qua sự đồng thuận của những người tham gia. Người đứng đầu có trách nhiệm và quyền phê duyệt các giao dịch cũng như giám sát mạng bằng cách đó là giải quyết các công thức tinh vi cùng với sự trợ giúp đắc lực của máy tính.
Có một điều thú vị nhất đối với blockchain là không có cá nhận hay cơ quan quyền lực nào có thể kiểm soát nó mà những giao dịch được xác minh và xác nhận bởi cộng đồng trực tuyến.
Theo cuốn sách Blockchain Renolution, Don & Alex Tapscott nhận định rằng: “Blockchain là sổ cái kỹ thuật số không thể bị phá hỏng bởi các giao dịch kinh tế, có thể được lập trình để có thể ghi lại không chỉ những giao dịch tài chính mà còn có thể ghi lại tất cả mọi thứ có giá trị”.
Như vậy, blockchain được ví như một cuốn sổ cái của doanh nghiệp, công ty. Một blockchain có thể ghi lại thông tin về cryptocurrency giao dịch, NFT quyền sở hữu hoặc Defi hợp đồng thông minh. Điều này cho thấy rằng trong toàn bộ hệ thống sẽ không phải chỉ tồn tại có một vị trí duy nhất hay một tài liệu có thể trở thành căn cứ đáng tin (authority) duy nhất, vì những lần sao chép trong cùng một phiên bản sổ cái được đặt ở rất nhiều nơi.
Đây được xem là một hệ thống ngang hàng với P2P, loại bỏ tất cả các khâu trung gian. Giúp làm tăng cường an ninh, sự minh bạch, ổn định và làm giảm thiểu chi phí và lỗi mà do con người gây ra. Cùng với đó, cho phép phân phối các thông tin kỹ thuật số nhưng với điều kiện không được sao chép. Tóm lại, công nghệ blockchain được ví như đã tạo ra xương sống cho một loại hình Internet hoàn toàn mới.
Ai là người đã đặt nền móng của Blockchain?
Lần đầu tiên công nghệ blockchain xuất hiện vào năm 1991 bởi Stuart Haber và W. Scott Stornetta. Hai nhà toán học tài năng với mong muốn triển khai một hệ thống mà timestamp trên tài liệu sẽ không thể bị giả mạo. Cùng với đó, vào những năm cuối 1990 Cypherpunk Nick Szabo đã từng đề xuất sử dụng công nghệ blockchain tạo ra một hệ thống thanh toán kỹ thuật số, gọi là bit gold.
Mãi đến năm 2008, Satoshi Nakamoto được mệnh danh là “cha đẻ của Bitcoin” đã kết hợp giữa công nghệ blockchain với các đồng tiền điện tử bitcoin. Đây chính là thời điểm thành công của Bitcoin nhờ vào mạng lưới blockchain này.
Đặc điểm của công nghệ blockchain là gì?
Ở phần tiếp theo này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các đặc điểm của blockchain. Công nghệ blockchain hiện đang vượt hẳn các công nghệ khác hứa hẹn sẽ có bước đột phá đối với nền công nghệ thế giới.
Tính hiệu quả cao
Ưu điểm lớn nhất của blockchain chính là không có sự tham gia của bên thứ ba. Vì vậy, hiệu quả giao dịch giữa hai bên với nhau sẽ được nâng cao hơn. Dữ liệu trong blockchain thì được xác minh hoàn toàn tự động và thông qua cơ chế đồng thuận theo thời gian thực (real-time).
Có thể nhận thấy mọi giao dịch/thanh toán giữa các bên đều được tự động mã hóa và lưu trữ trong một hợp đồng thông minh. Chính điều này mang đến nhiều sự tiện lợi cho các bên tham gia.
Tính phi tập trung
Một phần thú vị nhất đối với blockchain là không có cá nhân hay cơ quan quyền lực nào có quyền kiểm soát nó. Thay vào đó, những giao dịch trong blockchain được xác minh bởi cộng đồng trực tuyến.
Bởi điều này khiến cho blockchain trở nên phi tập trung mang lại nhiều tiện ích như tính minh bạch, tốc độ và bảo mật cao. Đồng thời, công nghệ đã và đang chứng minh được khả năng của mình trong công cuộc phi tập trung hóa toàn cầu đem lại sự thay đổi lớn cho nền công nghiệp chung.
Tính minh bạch
Bất kỳ một block nào mới được tạo ra và xác nhận thì sẽ tồn tại vĩnh viễn. Trong suốt thời gian tồn tại, tất cả những giao dịch này đều có thể được xem lại nội dung thật dễ dàng vì giao dịch gắn liền với thời gian thực.
Một bản ghi công khai khi giao dịch được thực hiện, nội dung sẽ được lưu trữ vĩnh viễn, công khai với toàn bộ thành viên của mạng lưới nên sẽ giảm thiểu những hoạt động động gian lận.
Tính bền vững và bảo mật cao của blockchain
Tiềm năng của blockchain sẽ được khai phá triệt để trong tương lai bởi tính bền vững và bảo mật của nó. Với tính bảo mật cao hơn hẳn các công nghệ khác thì khó có thể đánh sập hệ thống dễ dàng. Tính bảo mật cao của công nghệ blockchain chính là nhờ vào việc sử dụng các nút mạng và các nút này sẽ xác nhận được những giao dịch trong hệ thống một cách rõ ràng.
>> Xem thêm: 4 bí quyết đầu tư Crypto, Blockchain và Bitcoin hiệu quả
Hiện tại có bao nhiêu blockchain?
Hiện nay, số lượng các blockchain trực tiếp đã và đang phát triển mỗi ngày một nhiều hơn với tốc độ không ngừng tăng một cách rất nhanh chóng. Cụ thể, tính đến đầu năm 2021 đã có hơn 10.000 loại tiền điện tử đã và đang hoạt động dựa trên công nghệ blockchain, cùng với đó hàng trăm blockchain không phải tiền điện tử khác trên thị trường.
Hệ thống blockchain có bao nhiêu hệ thống?
Đối với hệ thống blockchain thì hiện chia thành 3 loại chính, bao gồm:
- Loại 1 (Public): Một hệ thống cho phép bất kỳ ai cũng có quyền truyền tải dữ liệu trên công nghệ blockchain. Tuy nhiên, loại này đòi hỏi phải nhiều nút tham gia và chi phí cao để có thể tấn công vào.
- Loại 2 (Private): Cho phép người dùng có thể đọc dữ liệu nhưng không thể ghi, bởi điều này thuộc về bên thứ 3 tuyệt đối tin cậy. Bên thứ 3 này toàn quyền quyết định mọi thay đổi trên công nghệ và có thể hoặc không chi phép người dùng đọc dữ liệu trong một số trường hợp. Loại blockchain này có thời gian xác nhận giao dịch khá nhanh chỉ cần lượng nhỏ thiết bị tham gia xác thực.
- Loại 3 (premissioned): Một dạng kết hợp nhiều tính năng nhất định giữa Public và Private.
Các phiên bản trong hệ thống blockchain là gì?
Ba phiên bản trong hệ thống blockchain chính là:
- Blockchain 1.0 (Tiền tệ và thanh toán): Phiên bản đầu tiên của công nghệ blockchain, ứng dụng liên qua đến tiền mã hóa gồm chuyển đổi tiền tệ, kiều hối và tạo lập hệ thống thanh toán kỹ thuật số.
- Blockchain 2.0 (Tài chính và thị trường): Phiên bản thứ 2 của blockchain được tích hợp trong các ứng dụng tài chính và ngân hàng. Với các tài sản gồm cổ phiếu, chi phiếu, nợ, quyền sở hữu…
- Blockchain 3.0 (Thiết kế và giám sát hoạt động): Một phiên bản cao nhất của công nghệ blockchain phục vụ cho lĩnh vực tài chính, giáo dịch, chính phủ, y tế, nghệ thuật…
Tiềm năng của blockchain tại Việt Nam
Có lẽ, ngành blockchain đang mới phát triển ở Việt Nam trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, công nghệ luôn có nhiều cơ hội và thách thức lớn ở Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung.
Ứng dụng của blockchain là gì?
Công nghệ blockchain đã được sử dụng trong mọi ngành nghề, lĩnh vực. Bằng cách thay thế các máy chủ tập trung bằng blockchain phi tập trung, các cá nhân, tổ chức, chính phủ đều có thể hưởng lợi từ những lợi thế mà blockchain mang lại. Một số ngành nghề, lĩnh vực ứng dụng nền tảng công nghệ blockchain như:
- Tiềm năng của blockchain có thể kể đến là thanh toán xuyên biên giới. Ngành công nghiệp kinh doanh có giá trị hàng tỷ đô la trước đây được xử lý bằng bởi một bên thứ ba là SWIFT có trụ sở tại Bỉ. Hệ thống này được thiết lập giúp thanh toán quốc tế được dễ hơn nhưng tốn kém và không hiệu quả mấy. Tuy nhiên khi áp dụng công nghệ blockchain, các ngân hàng có thể giao dịch mà không còn phải nhờ đến cơ quan thứ ba hạn chế được vấn đề tốn kém và tiết kiệm thời gian.
- Chuỗi cung ứng là một trong những ứng dụng mà trong tương lai sẽ sử dụng công nghệ blockchain khá nhiều. Tiềm năng của blockchain trong lĩnh vực được đánh giá khá cao. Chuỗi cung ứng là một ngành quan trọng bật nhất hiện nay trong bối cảnh hội nhập. Bằng cách sử dụng công nghệ blockchain, toàn bộ quy trình chuỗi cung ứng sẽ luôn có sẵn cho tất cả mọi người xem, tiện lợi hơn rất nhiều khi không sử dụng. Hiệu quả công việc cũng được cải thiện, tính minh bạch và đặc biệt an toàn hơn rất nhiều so với việc sử dụng các máy chủ tập trung.
- Ngành bảo hiểm sẽ là ứng dụng tiếp theo của blockchain. Tiềm năng của blockchain về lĩnh vực này còn sẽ được mở rộng hơn rất nhiều vì ngành bảo hiểm thực tế bao gồm tất cả mọi thứ trên hành tinh trái đất này. Cho dù đó là nhà cửa, xe hơi, vật nuôi, sức khỏe, kỳ nghỉ hay điện thoại, nếu nó là vật có giá trị thì có thể được bảo hiểm. Vấn đề bảo hiểm luôn bị chỉ trích vì bị chi phối bởi bên thứ ba làm cho quá trình trở nên chậm hơn. Tuy nhiên, công nghệ blockchain sẽ cho phép ai đó được bảo hiểm mà không cần bên thứ ba.
- Trong ngành nông nghiệp, công nghệ blockchain được áp dụng khá nhiều. Nhiều doanh nghiệp đã và đang áp dụng blockchain cho sản phẩm phẩm của mình với mục đích truy xuất nguồn gốc của thực phẩm. Vì nhu cầu của khách hàng về nguồn gốc của sản phẩm, mức độ an toàn… nên áp dụng blockchain sẽ đảm bảo được tính minh bạch và rõ ràng.
- Ngành giáo dục: Một số Trường Đại học tại Việt Nam như Đại học Sư phạm kỹ thuật, Đại học Hoa Sen,… đã áp dụng công nghệ blockchain để đảm bảo việc minh bạch và công khai bằng tốt nghiệp của sinh viên. Từ khi dùng công nghệ này, những thủ tục giấy tờ phức tạp và văn bằng giả được giải quyết triệt để.
- Ngành ngân hàng là một ngành được quan tâm và đầu tư khá nhiều liên quan đến việc áp dụng công nghệ blockchain. Với mục đích cải tiến và nâng cao tính năng hoạt động, linh hoạt các quá trình phát hành thư tín dụng, hợp lý hóa quy trình và cung cấp dịch vụ cho các doanh nghiệp đã mang lại hiệu quả tích cực nhất. Điều này chứng minh tiềm năng của blockchain trong lĩnh vực này sẽ phát triển mạnh trong khoảng thời gian sắp tới.
>>Tham khảo thêm: Cách chuyển bitcoin về ví blockchain
Cơ hội của công nghệ blockchain tại Việt Nam
Việt Nam là một nước còn khá mới về công nghệ blockchain, tuy nhiên tiềm năng của blockchain vô cùng lớn. Changpeng Zhao – CEO của Binance đánh giá cơ hội blockchain của Việt Nam sẽ phát triển nhanh.
Việt Nam có một tiềm lực vô cùng lớn là có nhiều công nhân trẻ có hiểu biết sâu sắc về công nghệ blockchain. Một trong ít số đó đã tạo ra được những sản phẩm tốt được biết đến rộng rãi trên toàn cầu. Vì vậy có thể nhận định, tiềm năng của blockchain tại Việt Nam vô cùng lớn.
Bằng chứng cho thấy chính là Việt Nam đã ứng dụng nền công nghệ này vào nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau. Trong tương lai gần, cơ hội phát triển công nghệ blockchain tại Việt Nam sẽ là bước đệm cho phát triển công nghệ chung của cả nước, thúc đẩy hội nhập quốc tế.
Thách thức của công nghệ blockchain tại Việt Nam
Bên cạnh, các cơ hội của blockchain thì vẫn tồn tại những sự hoài nghi thách thức của nền tảng công nghệ nay. Người Việt vốn có tâm lý dè chừng hoặc cái nhìn tiêu cực về công nghệ đang là xu hướng này với khái niệm tiền mã hóa. Khi hiểu sai hai lĩnh vực khác nhau này có thể dẫn đến một số hệ lụy cho sự phát triển toàn diện của công nghệ blockchain tại Việt Nam.
- Cần phải có hiểu biết về công nghệ, đào tạo và huấn luyện cho nhiều người và đối tượng khác nhau.
- Blockchain ra đời và hình thành trong thời gian ngắn nhưng cần phải có một quá trình để thị trường tiếp cận và nhìn thấy giá trị mang lại mới có thể phát triển và mở rộng hơn.
Lời kết
Như vậy, bài viết trên chia sẻ thông tin về blockchain là gì? Với công nghệ mới và có tiềm năng cao trong các ngành nghề, lĩnh vực sẽ giúp thúc đẩy nền công nghệ của nước ta phát triển. Còn nhiều điều thú vị về nền tảng blockchain chưa được khai thác tận cùng, hãy chờ đợi nhiều phát minh mới từ công nghệ blochain này.
Aloha (Báo Việt Nam)
