Bánh lọc, món quà xứ Huế

Bánh lọc là món quà cho những cá nhân con xa xứ. Đợt tôi về quê, mẹ đi chợ mua cho một bịch bánh to ụ để tôi đem vào Sài Gòn, mẹ dặn o bán hàng chỉ gói bánh sống lại, khoan hãy hấp. Vào đến Sài Gòn, mỗi khi muốn ăn, tôi chỉ cần bỏ vào nồi, hấp khoảng 30 – 40 phút là có một dĩa bánh nóng hổi như mới ra lò.

Bánh lọc – món ngon xứ Huế

Bánh lọc là một loại bánh đẹp, hấp đủ chín thì trong suốt như sương mai, nhìn thấu cả con tôm và miếng mỡ heo quyến rũ bên trong. Đối với những cá nhân có trí tưởng tượng phong phú, trông bánh chẳng khác nào con bươm bướm nằm ngủ yên trong miếng đá hổ phách.

Bánh lọc gói thơm mùi lá chuối, vỏ bánh thấm màu lá nên đục hơn, bánh trần thì gói thành hình quai vạc đặc trưng. Người ta không viên thành viên tròn vì như vậy vỏ bánh sẽ dày, ăn vào sượng sạo và dai nhách. Bánh hình quai vạc sẽ khiến lớp nhân sẽ có độ dày vừa đủ, vỏ bánh và nhân bánh sẽ có tỷ lệ hài hòa, dễ ăn hơn rất nhiều. Ông bà ta khéo lắm, làm gì cũng có ý, có tứ!

Tôi nhớ, ngày nhỏ, nội tôi thường luộc một thau bột lọc lớn. Bánh được ăn ngay trên xoong cho nóng, dùng đũa xoắn mấy vòng, rồi chấm nước mắm chanh ớt, ăn rất ngon, dẻo dẻo, bùi bùi. Tuy không có nhân nhưng mà bánh lọc “thuần túy” vẫn có cái ngon riêng. Ngon bởi vì cái cách ăn độc đáo, cũng như người xem thích khới đùi gà hơn là ăn miếng thịt đã được róc sẵn xương. Có một chút “lao động” thì miếng ăn sẽ ngon hơn, thú vị hơn nhiều!

Bánh lọc khá nặng bụng vì làm từ bột sắn, cái thứ bột có mùi không dễ chịu chút nào. Sau một cơn mưa, mùi sắn quyện với hơi nước thành một thứ mùi nồng nặc, khó ngửi. Nhà nào làm bột sắn thì cả xóm phải chịu trận. Để làm ra thứ bột trắng ngần, trong veo đó, người làm phải vất vả xay xay, nhào nhào, mài từng củ sắn, “lọc” qua nhiều lần để từ bột sắn thành bột “lọc”. Miếng bánh lọc thơm ngon trông thì bình dị mà ẩn chứa rất nhiều lao động của người nông dân. Qua rất nhiều công đoạn, những củ sắn không mấy thơm tho mới trở thành món ăn đặc sản.

Bánh lọc muốn ngon thì nhân phải kho thật thấm. Người làm không khéo thì bánh sẽ đường bánh, nhân đường nhân. Tôm và thịt mỡ xào chung, nêm muối, đường, nước mắm, hành tím, đảo thật đều và để lửa vừa phải. Gia vị sẽ thấm vào từng con tôm, thớ mỡ.

Ngoài bánh lọc nhụy tôm, người dân Huế còn chuộng bánh lọc nhụy đậu xanh, đặc biệt là vào ngày rằm hay mùng một hàng tháng. Đậu xanh được giã nhuyễn, nêm nếm vừa đủ để tạo ra thứ nhân mềm mại, yêu kiều. Nhân chay khiến bánh lọc trở nên nhã nhặn hơn, là sự lựa chọn cho những ngày bạn muốn thanh đạm một chút.

Bánh lọc, cũng như tâm hồn người dân xứ Huế: giản dị, chân thành nhưng mà khéo léo và sâu sắc!

Bài, ảnh: Thục Đan