Những người không biết cách yêu bản thân, luôn xem mình là tâm điểm và không muốn thấu hiểu cảm nhận của mọi người xung quanh thường mắc căn bệnh tâm lý mang tên ái kỷ. Vậy ái kỷ là gì? Vì sao chúng ta dễ mắc phải? Cùng tìm hiểu nhé!
Ái kỷ là gì?
Yêu bản thân là nhận thức được nội tâm tiềm ẩn bên trong, tìm cách cải thiện khuyết điểm và nỗ lực phát triển bản thân theo đúng con người thật của mình. Ngược lại với yêu bản thân sẽ là ái kỷ. Khi đó, chúng ta có xu hướng quan tâm cảm nhận của bản thân đến mức tiêu cực và để lại nhiều hệ quả nghiêm trọng.
Nhìn chung, ái kỷ (tên tiếng Anh: narcissism) là một căn bệnh tâm lý thường xảy ra khi chúng ta yêu bản thân quá mức, chỉ biết mỗi mình và không nghĩ đến cảm xúc của mọi người xung quanh.
Từ bé chúng ta đã được sống trong sự đùm bọc, nâng đỡ của bố mẹ. Khi làm được việc gì đó, chúng ta luôn nhận được vô vàn lời khen từ gia đình. Tự ăn hết bát cơm sẽ được khen ngoan, hoàn thành bài tập được khen giỏi, biết chải đầu cột tóc được khen xinh… Chúng ta luôn được công nhận và khen ngợi mặc dù bản thân không giỏi giang đến mức như thế.
Và rồi khi lớn lên, ra xã hội, ta gặp và kết nối với nhiều người lạ, vị trí tâm điểm cũng dần biến mất. Lúc này, nếu ta không chấp nhận sự thật, vẫn muốn mọi người phải quan tâm, chú ý đến mình như thời bé thì bệnh ái kỷ sẽ dần hình thành.
Những người ái kỷ luôn xem mình là nhất, không ai hoàn hảo bằng mình, hay nói cách khác luôn xem bản thân là “cái rốn của vũ trụ”. Họ không biết đồng cảm hay có ý định lắng nghe để thấu hiểu mọi người xung quanh.
Dấu hiệu nhận biết người ái kỷ
Chúng ta đã biết ái kỷ là gì, sau đây là dấu hiệu nhận biết người ái kỷ:
Kiêu ngạo
Nếu người biết cách yêu bản thân luôn nhận thức được những gì mình nỗ lực và đánh giá chính xác cho những thành quả thì người ái kỷ lại có thái độ tự kiêu, luôn xem những điều mình đạt được là đương nhiên. Họ không cần ai hỗ trợ và tự thấy mình tài giỏi, vượt trội hơn người khác nếu đạt được thành quả từ việc gì đó.
Không bao giờ nhận mình có khuyết điểm
Dấu hiệu nhận biết người ái kỷ là không bao giờ nhận mình có khuyết điểm. Những người ái kỷ luôn xem mình giỏi giang, hoàn hảo, họ không chấp nhận sai lầm của bản thân. Khi bị phê bình, họ luôn có xu hướng đổi lỗi cho người khác hoặc dễ dàng tức giận với người chỉ ra lỗi sai của họ.
Nói dối, phóng đại về chính họ
Những người ái kỷ thường quen với những lời khen, sự tuyên dương vì thế khi lớn lên họ luôn muốn giữ thói quen đó. Thay vì nói sự thật, người ái kỷ lại muốn nói dối, phóng đại để nâng cao bản thân với người xung quanh nhằm che đi những tự ti sâu thẳm trong lòng.
Ví dụ: Người ái kỷ sẽ cảm thấy tự ti vì gia đình mình không giàu có như những bạn cùng trang lứa, vì thế họ sắm sửa cho bản thân mình vẻ ngoài sang trọng, hào nhoáng để thể hiện mình có điều kiện nhằm che đi khuyết điểm về hoàn cảnh của bản thân.
Ích kỷ và đố kỵ
Nếu người bình thường luôn xem những người tài giỏi, xinh đẹp hơn họ là tấm gương để họ phát triển bản thân thì người ái kỷ sẽ có xu hướng đố kỵ, ghen ghét nếu thấy ai đó có điểm hơn họ. Đây cũng là dấu hiệu nhận biết người ái kỷ rõ ràng nhất. Họ thường đảm bảo quyền lợi của bản thân nhưng nếu trong một môi trường mà có ai được nhận quyền lợi hơn họ, họ sẽ có xu hướng không chấp nhận điều đó.
>>>Xem thêm: 9 cách yêu bản thân nên biết càng sớm càng tốt
Tác hại của ái kỷ
Căn bệnh ái kỷ để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Sau đây là một số tác hại của ái kỷ:
Trở thành người sống ảo, giả dối với chính mình
Bên dưới vẻ ngoài “yêu bản thân”, chúng ta dễ dàng bóp méo sự thật để tôn mình lên, thu hút sự chú ý, tán dương từ mọi người. Những người ái kỷ thích cảm giác được ngưỡng mộ và luôn tìm mọi cách đạt được điều đó kể cả việc làm sai.
Thay vì cố gắng phát triển bản thân để đáp ứng nhu cầu của xã hội thì cuộc sống của người ái kỷ xoay quanh việc nghĩ cách thể hiện bản thân để mỗi ngày nhận được sự chú ý từ người khác.
Không có mối quan hệ chất lượng
Người ái kỷ yêu bản thân quá mức và thiếu lắng nghe, thấu hiểu người xung quanh, vì thế họ rất khó hòa hợp với người khác. Nếu có ai chỉ trích, phê bình, họ thường không chấp nhận sự thật và đổ lỗi vì lí do này lí do nọ mà họ phải như vậy.
Bên cạnh đó sự ích kỷ khiến họ dễ dàng dẫm đạp lên cảm xúc của người khác, chỉ cần mình vui còn ai thế nào không quan trọng. Với những tính cách độc hại ấy, không còn ai muốn kết bạn hay trò chuyện với người mắc căn bệnh ái kỷ nữa.
Sống cô đơn, không có cơ hội thăng tiến và nâng cấp bản thân
Người ái kỷ thường dễ chấp nhận mình và không có tinh thần cầu tiến. Khi bị xa lánh, họ sẽ nghĩ lỗi thuộc về người khác còn bản thân không làm gì sai. Với những tư tưởng như thế, lâu dần họ không thể bắt kịp xã hội cũng như sống cô đơn khi không thể duy trì mối quan hệ lâu dài với bất kỳ ai.
Kết luận
Cuộc sống là một hành trình dài, để cảm thấy bình an hạnh phúc, chúng ta cần phát triển bản thân dựa trên nền tảng đồng cảm, yêu thương, sẻ chia và trân trọng chính mình. Những lời phê bình là một lần cơ hội giúp chúng ta hoàn thiện bản thân hơn. Thay vì dễ dàng cáu gắt và sợ thất bại, hãy mở lòng đón nhận những khuyết điểm để có thể thành công trong cuộc sống.
Biết yêu thương bản thân đúng cách sẽ giúp ta có được mối quan hệ chất lượng, vững bền. Hãy tập chịu trách nhiệm với những việc mình làm và khiêm tốn để học hỏi được những điều mới. Thực tế cho thấy dù ta có tài giỏi đến đâu, ta vẫn chỉ là một hạt cát ở sa mạc. Thành công chỉ đến với những ai không ngừng cố gắng và quyết tâm. Khi bạn chưa thành công có nghĩa là bạn chưa đủ cố gắng. Hãy thay đổi ngay hôm nay để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Tôi tin rằng bạn sẽ làm được!
>>>Có thể bạn quan tâm: 5 quy tắc sống giúp bạn có cuộc đời ý nghĩa
Uyên Uyên
