Sự tự ti sẽ làm cho cuộc sống chúng ta trở nên khó khăn, đau khổ. Vậy tự ti là gì và làm thế nào để vượt qua tâm lý tự ti? Cùng xem hết bài viết nhé!
Tự ti là gì?
Tự ti là việc bạn tự đánh giá thấp bản thân mình hơn người khác. Chính vì thế mà người tự ti thường ngại phát ngôn, hành động hay giao tiếp với mọi người xung quanh. Những người như thế thường không tự tin cũng như chưa biết yêu thương bản thân mình.
Biểu hiện của tự ti
Chúng ta có thể nhận biết người mang tâm lý tự ti một cách dễ dàng. Dưới đây là một số biểu hiện của tự ti:
Sợ nói sai, ngại giao tiếp
Những người tư ti thường không tin vào những điều mình nói. Họ luôn sợ mình sẽ nói sai cũng như sợ bị người khác đánh giá. Khi một ý kiến bị người khác phủ định, người tự ti rất dễ thể hiện tâm lý phản ứng thái quá.
Những người mang tâm lý tiêu cực này thường rất sợ phải giao tiếp với người khác. Nếu như buộc phải giao tiếp, nói chuyện, họ có xu hướng né tránh ánh mắt đối phương, không bao giờ nhìn thẳng người đối diện.
Không thích nơi đông người
Nếu như người tự ti ngại giao tiếp với mọi người thì những chốn đông người cũng là địa điểm họ không muốn đến. Sở dĩ như thế vì người tự ti luôn mang trong mình tâm lý lo sợ. Khi đến nơi đông người, họ có cảm giác ai cũng xinh đẹp, rạng rỡ còn bản thân thì thấp hèn, xấu xí.
Nếu bị người khác để ý, họ sẽ cảm thấy lo lắng và nghĩ rằng người ta chê mình. Người tự ti thường cho rằng mình không có ngoại hình cũng như một quá khứ không vui vẻ. Thực tế, không ai để ý đến những điều đó. Tất cả những điều khiến bạn lo lắng sợ hãi là do bạn tự suy diễn. Nguyên nhân là vì tâm lý tự ti luôn ám ảnh bạn.
Không dám thể hiện điều mình thích, ngại nói chuyện với bạn bè, đồng nghiệp
Khi gặp một điều gì đó đúng với sở thích của bạn, bạn không bao giờ muốn thể hiện ra ngoài mà chỉ lặng lẽ thể hiện sự yêu thích trong lòng rồi giữ nó cho riêng mình. Bạn ngại khi người khác muốn khám phá, tìm hiểu những sở thích, mong muốn của bạn.
Đối với bạn bè, đồng nghiệp, những người tiếp xúc lâu năm, người tự ti cũng rất ngại ngùng khi giao tiếp và thường tìm cách vắng mặt trong những buổi đi chơi.
Sợ người khác thấy khuyết điểm của mình
Một biểu hiện của tự ti là khi đi trên đường hay bất kỳ đâu, bạn thường có thói quen cúi mặt. Khi đó, trong đầu bạn luôn lo sợ người khác sẽ thấy những khuyết điểm và bàn tán chê bai bạn. Nguyên nhân là vì bạn luôn cho rằng bản thân mình thua kém người khác, bạn nghĩ mình không xinh đẹp cũng như không có năng lực. Những điều tiêu cực đó xuất phát từ tâm lý tự ti.
Người giữ tâm lý tự ti lâu dần sẽ khiến bản thân không còn thoải mái với chính mình, điều đó kéo theo cuộc sống luôn trong trạng thái lo lắng, bất an và không được hạnh phúc.
Vì sao có tâm lý tự ti?
Có rất nhiều nguyên nhân khiến chúng ta trở nên tự ti, không còn tin tưởng vào bản thân. Khi ai đó trải qua tổn thương tâm lý từ bé, họ dễ dàng sinh ra suy nghĩ và đặt nặng mọi vấn đề. Từ đó mà tâm lý tự ti được hình thành.
Thuở bé, bạn thường xuyên chứng kiến cảnh bố mẹ không hòa thuận, luôn bất đồng tranh cãi. Bạn bắt đầu có suy nghĩ bản thân không được yêu thương, chăm sóc như những đứa trẻ khác và rồi bạn tự cho rằng mình kém cỏi.
Chính bạn đã vô tình đem sự tự ti vào tâm trí, điều đó khiến bạn trở nên mặc cảm, tự ti với những người xung quanh.
Bản thân chúng ta không ai hoàn hảo. Tuy vậy, những người tự ti thường quá quan tâm đến những vấn đề của khuyết điểm. Họ không thấy thoải mái khi giao tiếp với mọi người. Mọi vấn đề đều trở nên phức tạp nếu bạn không bỏ qua sự tự ti.
Sự tự ti khiến bạn không kiểm soát được cảm xúc của chính mình. Bạn luôn có suy nghĩ mình thua kém cô ấy, mình không bằng anh ta, bạn luôn cho cảm xúc tiêu cực có cơ hội len lỏi vào cuộc sống của bạn, khiến bạn không được hạnh phúc.
Sự tự ti không chỉ xuất phát từ chủ quan của bản thân mà còn bị tác động bởi yếu tố khách quan. Ví dụ, bạn thích làm tiếp viên hàng không nhưng khi người khác biết sở thích của bạn và nói rằng: “Thân hình mập mạp, tiếng Anh kém mà bày đặt mơ làm tiếp viên hàng không”. Khi nghe những điều đó chắc chắn bạn sẽ thấy tổn thương và bật khóc ngay lập tức. Bạn không thể làm chủ được cảm xúc của chính mình. Sự tự ti khiến bạn nghĩ mình không thể làm được và rồi bạn không dám theo đuổi đam mê, sở thích của mình nữa.
Tự ti bắt đầu từ suy nghĩ của bạn. Bạn luôn mang nó trong mình và không thể làm được bất cứ điều gì vì luôn sợ hãi một cách vô cớ. Nếu bạn không mạnh mẽ bỏ đi sự tự ti, chắc chắn bạn luôn gặp thất bại.
>>>Xem thêm: Vì sao kiểm soát cảm xúc lại quan trọng?
4 cách vượt qua sự tự ti hiệu quả
Mỗi lần tự ti là một lần cơ hội để chúng ta khắc phục nó. Để vượt qua tâm lí tiêu cực này, bạn cần tập trung và chú ý đến hành động của mình mỗi lần tự ti. Sau đây là 4 cách vượt qua sự tự ti hiệu quả:
Tha thứ cho quá khứ
Nếu sự tự ti xuất phát từ việc trong quá khứ bạn thường bị một người họ hàng hoặc người có vai vế lớn hơn chỉ trích, chê bai, hãy học cách chấp nhận điều đó. Hãy hiểu rằng những người ấy cũng đang hành động vì sự tự ti của riêng họ. Tuy họ hành xử không đúng nhưng tất cả đã là quá khứ. Học cách tha thứ cho những điều tiêu cực vì để trong lòng không khiến chúng ta cảm thấy thoải mái hay hạnh phúc.
Chấp nhận tất cả con người bạn
Dành thời gian nhìn nhận và đánh giá bản thân. Hãy liệt kê ra những điểm bạn không thích về ngoại hình và bên trong con người mình. Sau đó, học cách chấp nhận những điều không hoàn hảo ấy. Luôn nhớ rằng ai cũng có khuyết điểm riêng, quan trọng là chúng ta biết yêu thương bản thân và yêu cả những điều không hoàn hảo. Không ai có thể yêu thương ta nếu ta không yêu chính mình.
Thực hành tự chấp nhận bản thân
Trước giờ bạn luôn muốn mình được người khác ngợi khen, công nhận. Bạn luôn hành động vì mong muốn của người khác. Hãy ngừng lại và tự chấp nhận chính bản thân mình. Cuộc sống là của bạn và bạn không cần sự công nhận của bất kỳ ai. Đừng bao giờ quên bản thân mà đi theo làm hài lòng mọi người. Ai trong chúng ta cũng từng như thế nhưng đó là việc làm vô bổ. Thay vào đó, chúng ta nên tự chấp nhận bản thân một cách trọn vẹn, cải thiện khuyết điểm và phát huy những thế mạnh của mình.
Ngưng so sánh tiêu cực
Người tự ti thường hay so sánh bản thân với người khác về ngoại hình, năng lực, gia thế, nơi du lịch… và rồi họ bắt đầu buồn, tự trách cứ bản thân không bằng người ta. Muốn thành công, hãy bỏ ngay thói quen so sánh tiêu cực đó. Hãy so sánh nếu bạn muốn cải thiện và phát triển bản thân. Ví dụ, bạn thấy người ta có thân hình đẹp, thay vì tự ti mình không bằng họ, hãy nghĩ rằng mình cũng có thể sở hữu thân hình đó. Tiếp theo, liệt kê những cách thực hiện như tập thể dục, thay đổi thói quen ăn uống…
Hãy biến sự so sánh tiêu cực thành động lực giúp bạn tốt hơn. Mỗi người đều có quan điểm sống và con đường riêng. Đừng bao giờ để người khác ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của bạn.
Kết luận
Qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã biết tự ti là gì cũng như cách vượt qua sự tự ti. Để có thể loại bỏ tâm lý tiêu cực, chúng ta cần thời gian để rèn luyện. Hãy học cách đối mặt và thay đổi cách nhìn nhận bản thân. Khi bạn chấp nhận tất cả con người mình, bạn sẽ trở nên tự tin và biết yêu thương bản thân cũng như người khác một cách trọn vẹn.
>>>Có thể bạn quan tâm: Những điều cần biết về người nhạy cảm
Uyên Uyên
