Ngày nay, tình trạng đột tử ở người trẻ khỏe mạnh bởi ngừng tim đột ngột khá phổ biến. Bệnh nhân thường sẽ tử vong ngay sau vài phút nếu không được cấp cứu kịp thời, đúng cách.
Các trường hợp đột tử ở người trẻ khỏe mạnh do ngừng tim gấp
Đột tử không chừa một ai, kể cả các nghệ sĩ nổi tiếng. Nghệ sĩ Chí Tài là nghệ sĩ đa tài với nhiều tài năng, anh ra đi vì đột quỵ ở cầu thang bộ chung cư ở Phú Nhuận. Mặc dù, được đưa đến bệnh viện cùng quận nhưng không qua khỏi. Ngay sau 3 tuần sau đó, ca sĩ Vân Quang Long cũng qua đời đột ngột ở tuổi 41 cũng do đột quỵ.
Tiếp đó, nhạc sĩ An Thuyên cũng qua đời ở tuổi 66 được chuẩn đoán bị nhồi máu cơ tim cấp. Trước đó, trên đường đi đến nơi làm việc, nhạc sĩ có dấu hiệu đau ngực. Khi được đưa đến bệnh viện ông còn vui cười nhưng sau đó nằm co và qua đời. Trước đó, ông có tiền sử huyết áp cao và được điều trị một tuần.
Ở vòng bảng chung kết EURO 2021, trận đấu giữa Đan Mạch và Phần Lan vào ngày 13/6/2021, cầu thủ Christian Eriksen bất ngờ đổ gục trên sân ở phút 43 hiệp 1. Khi không có sự va chạm hoặc chấn thương, thậm chí trước đó cầu thủ hoàn tất thành tích cực không có biểu hiện mệt mỏi. Sau khi kiểm tra tình hình và phát hiện cầu thủ bị ngừng tim.
Rất may mắn khi anh được sơ cứu kịp thời và sai vài phút cấp cứu ép tim ngoài lồng ngực, tim cầu thủ đã đập trở lại bình thường và ổn định. Mặc dù chưa tìm được nguyên nhân gây ngừng tim đột ngột nhưng được nghi ngờ là có khả năng đột quỵ não. Điều này cũng là một trong những triệu chứng của bệnh tim mạch.
Tất cả những trường hợp đột tử trên thường diễn ra đối với người trẻ khỏe mạnh. Vậy, tại sao những người trẻ và khỏe mạnh được rèn luyện thường xuyên lại có thể bị ngừng tim đột ngột?
Nguyên nhân dẫn đến đột tử ở người trẻ khỏe mạnh
Nguyên nhân hàng đầu đột quỵ là do dị dạng mạch máu não. Đây thường do bẩm sinh hoặc hình thành sau nhiều năm. Sự phát triển của mạch máu não bất thường có thể gây nên những túi phình gây nên xuất huyết não hoặc mạch máu bị bóc tách gây hẹp, tắc mạch.
Đa số dị dạng mạch máu nào không có triệu chứng. Một số ít có biểu hiện đau đầu tái diễn trước khi vỡ. Khi bị vỡ dị dạng mạch não sẽ có các triệu chứng như đau đầu dữ dội, buồn nôn, rối loạn ý thức, liệt nửa người…
Nguyên nhân thứ 2 gây đột tử ở người trẻ khỏe mạnh là do tăng huyết áp, đái tháo đường. Các bệnh nhân đột tử trẻ đến 30% liên quan đến đái tháo đường và 10% bị tăng huyết áp.
Thêm một nguyên nhân nữa chính là do lối sống không lành mạnh gồm lạm dụng rượu, bia, hút thuốc lá, lười vận động, béo phì… Trong đó có khoảng 50% bệnh nhân đột tử do hút thuốc lá (chứa khoảng 7000 chất độc, làm phá hủy các tế bào làm tăng nguy cơ xơ vữa, tổn thương mạch máu não).
>> Nguyên nhân gây hội chứng ngừng tim đột ngột vào sáng sớm
Cách xử lý tình huống ngừng tim gây đột tử ở người trẻ khỏe mạnh
Trước đây, đột tử do ngừng tim đột ngột thường gặp ở bệnh nhân trên 60 tuổi nhưng những năm trở lại đây có xu hướng trẻ hóa. Thống kê tại các bệnh viện, tỉ lệ người trẻ khỏe mạnh đột tử tăng 2% mỗi năm, trong đó nam cao gấp 4 lần so với nữ giới, nhiều trường hợp mắc bệnh ở tuổi 20-30.
Đáng chú ý, nhóm bệnh nhân đột tử trẻ thường chủ quan, không quan tâm đến sức khỏe. Nên không có biện pháp phòng ngừa cũng như trang bị các kiến thức xử lý khi đột quỵ.
Biện pháp duy nhất để cấp cứu trường hợp đột quỵ đó là dùng máy khử rung ngay lập tức. Trường hợp, cầu thủ người Phần Lan tái lập lại nhịp tim là nhờ vào động tác CPR giúp não được duy trì và tỉnh táo lại.
Cùng với đó, một số cách hỗ trợ xử lý trường hợp đột quỵ dẫn đến đột tử ở người trẻ lập tức gọi cấp cứu 115, vận chuyển bệnh nhân đến cơ sở gần nhất để cấp cứu. Trong khi chờ xe cấp cứu thì cần:
- Cần đặt bệnh nhân nằm nghiêng cao đầu 30-45 độ, mặc quần áo thoáng
- Nếu bệnh nhân ngừng tim đột ngột thì cố gắng giữ bình tĩnh thực hiện ép tim cho bệnh nhân (thực hiện nhanh và mạnh với tần số từ 100-120 lần/phút, độ lún thành ngực khi ép là khoảng 5-6 cm) và hô hấp nhân tạo ( sau mỗi 30 lần ép tim).
- Trường hợp bệnh nhân bị nôn cần xoay người bệnh nhân sang một bên để tránh đờm, dãi chảy vào mũi, phổi
- Tuyệt đối không cho bệnh nhân ăn, uống bất cứ thứ gì để tránh nghẹn, sặc đường thở dẫn đến suy hô hấp, viêm phổi dẫn đến đột tử
Dù nạn nhân tự hồi phục thì cũng nên đưa đến cơ sở y tế để tìm và giải quyết nguyên nhân hoặc biến chứng dẫn đến ngừng tim. Đặc biệt, nếu không có kinh nghiệm cũng nên tránh sơ cứu dẫn đến tình trạng xấu.
